Wręczyłeś lub otrzymałeś łapówkę

Łapówka

“Łapówką jest korzyść, najczęściej majątkowa, wręczana dla osiągnięcia określonego celu, z pominięciem standardowych, legalnych procedur.”

Łapówką jest korzyść, najczęściej majątkowa, ale także osobista, wręczana dla osiągnięcia określonego celu, z pominięciem standardowych, legalnych procedur. Może to być korzyść dla osoby, która otrzymała łapówkę, jak i dla osoby trzeciej. Korzyścią majątkową jest pieniądz, ale także każde inne dobro, którego wartość da się wyrazić w pieniądzu. Łapówką może zatem być określona kwota pieniędzy, obraz, samochód, a także zawarcie umowy na preferencyjnych zasadach. Przez korzyść osobistą należy rozumieć zaś wszystko to, co traktuje się jako korzystne dla danej osoby, ale niedające się wprost przeliczyć na pieniądze, np. tytuł honorowy lub odznaczenie, awans służbowy czy stosunek seksualny.

Z łapówką kojarzy się pojęcie korupcji. W pewnym uproszczeniu można powiedzieć, że z korupcją będziemy mieć do czynienia zawsze wtedy, gdy ktoś wykorzystuje swoją funkcję lub pozycję, by zaspokoić czyjeś oczekiwania, a w zamian za to otrzymuje nienależne gratyfikacje. Zjawisko korupcji dotyczy w szczególności sfery publicznej. Może ono jednak pojawiać się, i pojawia się coraz częściej, również w sektorze prywatnym, a także w obrocie gospodarczym.​

CZYM JEST ŁAPÓWKA?

Kto jest narażony?

Funkcjonariusze publiczni

Mogą to być np. Prezydent RP, poseł, sędzia czy szeroko rozumiani urzędnicy

Osoby pełniące funkcję publiczną

Są to m.in. funkcjonariusze publiczni, członkowie organów samorządowych czy osoby zatrudnione w jednostkach organizacyjnych

Menedżerowie

osoby pełniące funkcje kierownicze w przedsiębiorstwie

Grupy szczególne

osoby pracujące w dziedzinach takich jak farmacja, handel produktami refundowanymi czy sport zawodowy

Co zrobić po postawieniu zarzutów?

#1

Funkcjonariusze policji, CBA lub innych służb

Funkcjonariusze policji, CBA lub innych służb, którzy dokonują zatrzymania, są zobowiązani od razu udzielić Ci informacji o przyczynach zatrzymania.

#2

Zatrzymujący zobowiązani są również pouczyć Cię

Zatrzymujący zobowiązani są również pouczyć Cię o możliwości skorzystania z pomocy adwokata oraz, na Twoje żądanie, umożliwić Ci kontakt z adwokatem w każdej możliwej formie. Zawsze zatem warto mieć, np. w telefonie, zapisany numer kontaktowy do prawnika. Pamiętaj, że w tym momencie jest to jedyna osoba, z którą masz prawo nawiązać kontakt i porozmawiać.

 

#3

Należy również pamiętać, iż na Twoje żądanie

Należy również pamiętać, iż na Twoje żądanie, zatrzymujący mają obowiązek poinformować wskazaną osobę, dla Ciebie najbliższą, o fakcie zatrzymania.  Z tego prawa zawsze warto skorzystać, bo dla bliskich brak wiedzy o Twoim losie jest niezwykle dotkliwy, a poza tym mogą oni pomóc w zapewnieniu Ci ochrony prawnej – znaleźć adwokata i powierzyć mu Twoją sprawę.

#4

Podczas zatrzymania stosuj się do poleceń funkcjonariuszy policji

Podczas zatrzymania stosuj się do poleceń funkcjonariuszy policji, CBA lub innych służb, ponieważ jakiekolwiek próby oporu, zarówno czynnego jak i biernego, mogą zostać przełamane przy użyciu środków przymusu bezpośredniego. Jednocześnie mogą dać dodatkowy argument zatrzymującym, wykorzystywany jako uzasadnienie do stosowania różnych środków zapobiegawczych.

#5

Najczęściej zatrzymaniu towarzyszy przeszukanie pomieszczeń, samochodów, innych rzeczy

Najczęściej zatrzymaniu towarzyszy przeszukanie pomieszczeń, samochodów, innych rzeczy czy Ciebie samego. Masz prawo wówczas zażądać okazania postanowienia o przeszukaniu wydanego przez sąd lub prokuratora. Nie masz obowiązku wydania przedmiotów, których żądają przeszukujący, nie utrudniaj jednak tej czynności. Zdarza się, że przeszukanie jest prowadzone bez postanowienia prokuratora lub sądu w oparciu o nakaz wydany przez zwierzchników służbowych funkcjonariuszy policji, CBA lub innych służb realizujących czynności, a czasami w oparciu jedynie o legitymację służbową funkcjonariuszy. W takiej sytuacji masz prawo zażądać zatwierdzenia przeszukania przez prokuratora lub sąd. Takie prawo przysługuje każdej osobie, u której przeszukanie ma być realizowane.

 

#6

Jeżeli w trakcie zatrzymania poczujesz się źle, od razu poinformuj o tym zatrzymujących

Jeżeli w trakcie zatrzymania poczujesz się źle, od razu poinformuj o tym zatrzymujących, którzy mają obowiązek zapewnić Ci dostęp do pomocy medycznej w niezbędnym zakresie. Jeżeli przyjmujesz leki, powiedz o tym zatrzymującym.

#7

Z czynności zatrzymania sporządza się protokół, którego odpis powinien zostać Ci przekazany.

Z czynności zatrzymania sporządza się protokół, którego odpis powinien zostać Ci przekazany. Pamiętaj, że masz prawo złożyć do tego protokołu oświadczenie dotyczące Twojego zatrzymania. Jeżeli zatem funkcjonariusze policji lub CBA nie dopełnili swoich obowiązków poinformowania Cię o Twoich prawach, w jakikolwiek sposób nadużyli swojego prawa, np. zastosowali środki przymusu bezpośredniego bez uzasadnionej potrzeby lub w jakikolwiek inny sposób zachowywali się niewłaściwie w stosunku do Ciebie, a być może również innych obecnych w trakcie zatrzymania osób, (np. członków Twojej rodziny), warto zgłosić swoje zastrzeżenia do protokołu zatrzymania.

#8

Czynność zatrzymania może być poddana kontroli Sądu

Czynność zatrzymania może być poddana kontroli Sądu, jeżeli zdecydujesz się w terminie 7 dni ją zaskarżyć, składając zażalenie. Sąd zbada wówczas zasadność, legalność oraz prawidłowość zatrzymania.   

 

#9

Pamiętaj, że po Twoim zatrzymaniu nastąpi ogłoszenie przez prokuratora zarzutów

Pamiętaj, że po Twoim zatrzymaniu nastąpi ogłoszenie przez prokuratora zarzutów i przesłuchanie w sprawie. Przed postawieniem zarzutów unikaj nieformalnych rozmów z funkcjonariuszami policji lub CBA na tematy związane ze sprawą. Takie rozmowy często odbywają się podczas transportu do prokuratury, podczas oczekiwania na czynności procesowe, a także podczas przeszukania. Kondycja psychiczna w momencie zatrzymania zostaje poddana poważnej próbie i jesteś wówczas szczególnie wrażliwy na różne sugestie, które często nie służą Twojemu interesowi procesowemu. Najlepiej zachowaj milczenie do momentu przybycia adwokata. 

#10

Po zatrzymaniu, zanim zostaną postawione Ci zarzuty i zostaniesz przesłuchany

Po zatrzymaniu, zanim zostaną postawione Ci zarzuty i zostaniesz przesłuchany, możesz trafić na tzw. „dołek” (PPOZ – pomieszczenie przeznaczone dla osób zatrzymanych). Dzieje się tak przede wszystkim wówczas, gdy do zatrzymania dochodzi późnym popołudniem i wieczorem. W takiej sytuacji czynności procesowe z Twoim udziałem będą się odbywały następnego dnia. To nieprzyjemna sytuacja i może posłużyć próbie wyciągnięcia od Ciebie pewnych informacji przez przedstawicieli organów ścigania. Zachowaj milczenie do momentu przybycia Twojego adwokata. 

#11

Zarzuty stawia Ci, i przesłuchuje w ślad za tym, prokurator.

Zarzuty stawia Ci, i przesłuchuje w ślad za tym, prokurator. Jednak może zdarzyć się tak, że przed tym, jak czynności te wykona prokurator, funkcjonariusze dokonujący zatrzymania poinformują Cię o stawianym zarzucie i przesłuchają Cię. Dzieje się tak czasami, gdy zostałeś zatrzymany na gorącym uczynku popełnienia przestępstwa i jesteś zdezorientowany, zaskoczony, podatny na sugestie. W żadnym wypadku nie składaj wyjaśnień bez obecności adwokata i wcześniejszej z nim rozmowy. Gdyby funkcjonariusze próbowali Cię przesłuchać sugerujemy odmowę złożenia wyjaśnień do momentu przybycia adwokata. 

#12

Postawienie zarzutów i pierwsze przesłuchanie są newralgicznym etapem sprawy

Postawienie zarzutów i pierwsze przesłuchanie są newralgicznym etapem sprawy, w której zostałeś zatrzymany. Warto zadbać, aby przy tej czynności obecny był adwokat, z którym będziesz mógł skonsultować wstępną linię obrony, a przede wszystkim to, czy przyznawać się do zarzucanego Ci przestępstwa czy też nie, oraz to, czy zdecydować się na złożenie wyjaśnień w sprawie i ewentualnie w jakim zakresie czy może jednak zachować milczenie. Pamiętaj, że każda Twoja wypowiedź w trakcie przesłuchania jest zapisywana do protokołu, który będzie stanowił część akt sprawy – materiału dowodowego. Musisz zatem poważnie rozważyć co chcesz powiedzieć, pamiętając o zasadzie, że wszystko, co powiesz, może być użyte przeciwko Tobie. Miej świadomość, że po przedstawieniu zarzutów i Twoim przesłuchaniu, nie zawsze będziesz miał możliwość powrotu do domu. Zatrzymanie może trwać 48 godzin i w tym czasie prokurator może zdecydować o wystąpieniu do sądu z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania.  Jeżeli prokurator zdecyduje się na skierowanie do sądu wniosku o tymczasowe aresztowanie, wówczas możesz pozostawać do dyspozycji sądu jeszcze przez dodatkowe 24 godziny. Maksymalnie zatem zatrzymanie może potrwać do 72 godzin.

#13

Pamiętaj, że im wcześniej zadbasz o pomoc adwokata, tym bardziej efektywna ta pomoc będzie

Pamiętaj, że im wcześniej zadbasz o pomoc adwokata, tym bardziej efektywna ta pomoc będzie, bez względu na to jak potoczy się dalszy tok sprawy. Nie podejmuj więc żadnych czynności i nie składaj żadnych wyjaśnień bez wcześniejszej rozmowy z adwokatem.

Zagrożenia

Jeżeli łapówka jest w wysokości nie większej niż 200.000 zł, osoba która ją dała lub przyjęła, jest narażona na karę od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności, co dotyczy zarówno osób pełniących funkcje publiczne jak i osób związanych z organizacją zawodów sportowych.

Jeżeli łapówka miała na celu naruszenie prawa przez osobę pełniącą funkcję publiczną, kara pozbawienia wolności jest wymierzana w granicach od 1 roku do 10 lat.

Jeżeli wysokość łapówki przekracza 200.000 zł, to w przypadku osób pełniących funkcje publiczne, zarówno wręczający łapówkę jak i przyjmujący ją, narażeni są na orzeczenie kary pozbawienia wolności od 2 lat do 12 lat.

Procedura

Nie każda sprawa karna związana z wręczeniem lub przyjęciem łapówki musi wiązać się z zatrzymaniem lub tymczasowym aresztowaniem sprawcy takich czynów. To, że tak się stanie, jest jednak wysoce prawdopodobne. Ponieważ zatrzymanie oraz tymczasowe aresztowanie wiążą się z ekstremalnym wręcz stresem, a ponadto ciągle brak jest wystarczającej wiedzy i świadomości społecznej odnoszącej się do sposobu prowadzenia oraz trwania postępowań karnych w sprawach korupcyjnych, postanowiliśmy przedstawić Ci przykładowy czas trwania postępowania karnego w sprawie korupcyjnej.

  • Zatrzymanie przez organy ścigania osoby podejrzewanej o popełnienie przestępstwa korupcyjnego może mieć miejsce na gorącym uczynku, jak również w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa. Zatrzymanie nie może trwać dłużej niż 48 godzin.
  • Osoba zatrzymana przewieziona jest do prokuratora, gdzie następuje przedstawienie zarzutów oraz przesłuchanie. Z reguły odbywa się to w okresie od kilku do kilkunastu godzin po zatrzymaniu.
  • Nie później niż po upływie 48 godzin, jeżeli prokurator zdecydował się na złożenie do sądu wniosku o zastosowanie tymczasowego aresztowania, prokurator zobowiązany jest przesłać do sądu taki wniosek.
  • Nie później niż w ciągu 24 godzin od momentu wpłynięcia do sądu wniosku o zastosowanie tymczasowego aresztowania, sąd zobowiązany jest podjąć decyzję w przedmiocie tymczasowego aresztowania.
  • W przypadku zastosowania tymczasowego aresztowania, które najczęściej stosowane jest na okres trzech miesięcy, prokurator oraz organy ścigania zobowiązane są do przeprowadzenia czynności procesowych w ramach postępowania przygotowawczego. Tymczasowe aresztowanie może zostać przedłużane kilkakrotnie na dalszy czas określony, jeżeli zachodzą podstawy do jego dalszego stosowania.
  • W praktyce postępowanie przygotowawcze trwa wiele miesięcy, a nawet lat. Trudno więc określić konkretny termin, w którym zostanie ono zakończone.
  • Faza postępowania sądowego, podobnie jak w przypadku postępowania przygotowawczego może trwać kilka lat. W toku postępowania sądowego sprawa trafia przed sąd, który ocenia materiał dowodowy przygotowany w ramach postępowania przygotowawczego przez prokuratora. Postępowanie sądowe kończy się wyrokiem.

Skutki skazania

 

Kara za wręczenie lub przyjęcie łapówki, to nie jedyna konsekwencja prawomocnego wyroku skazującego. Takiemu rozstrzygnięciu sądu towarzyszą dalsze konsekwencje, nierzadko znacznie bardziej dotkliwe niż sama kara.

Nierzadko sprawców przestępstw korupcyjnych, prócz zasadniczej kary, dotykają jeszcze inne konsekwencje, takie jak zakaz zajmowania określonego stanowiska, zakaz wykonywania zawodu czy zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej. 

Dotkliwe konsekwencje skazania za przestępstwo łapownictwa mogą rozciągać się na sferę majątkową sprawcy. 

Jedną z konsekwencji wyroku skazującego za łapownictwo, będzie bowiem przepadek korzyści majątkowych osiągniętych z tego przestępstwa. Będzie to nie tylko przepadek samej łapówki lub kwoty stanowiącej równowartość tej łapówki, ale również przepadek korzyści majątkowej, którą osiągnął wręczający łapówkę, poprzez to, że uzyskał wymierne przysporzenie w sferze majątkowej, np. jako przedsiębiorca wygrał przetarg, ale także uniknął strat, np. na skutek łapówki nie został obciążony karami finansowymi.

Jeżeli z popełnienia przestępstwa korupcyjnego sprawca osiągnął korzyść majątkową, może stracić również inny swój majątek, który nabył w okresie 5 lat przed popełnieniem tego przestępstwa, jeżeli nie wykaże, że majątek ten pochodzi ze źródeł legalnych.

Ponadto, jeżeli sprawca użył do popełnienia przestępstwa łapownictwa swojego przedsiębiorstwa lub przedsiębiorstwo to posłużyło mu do ukrycia korzyści osiągniętej z przestępstwa korupcyjnego, takie przedsiębiorstwo również może ulec przepadkowi.

Dla wielu osób, zwłaszcza zajmujących prominentne stanowiska urzędnicze lub menedżerskie, a co za tym idzie powszechnie rozpoznawalnych w sferze publicznej, wyjątkowo dotkliwe może okazać się podanie wyroku do publicznej wiadomości, co w przypadku przestępstw korupcyjnych nierzadko się zdarza.

Skutki skazania, prócz bezpośredniego uczestnika korupcyjnego zdarzenia, bardzo często dotykają podmioty trzecie. Warto wiedzieć, że w sytuacji, gdy z przestępstwa łapownictwa korzyść odniósł podmiot gospodarczy, np. spółka prawa handlowego, może on zostać ukarany karą pieniężną nawet do 5.000.000 zł, jak również różnego rodzaju zakazami, jak np. zakazem korzystania z dotacji czy zakazem udziału w zamówieniach publicznych. 
  
Nie można zapomnieć, iż przestępstwo łapownictwa bardzo często wiąże się z wyrządzeniem szkody majątkowej, bądź to w mieniu publicznym, bądź to w mieniu prywatnym osób fizycznych i prawnych. To powoduje, że dla podmiotów poszkodowanych przestępstwem łapownictwa, otwiera się droga do wystąpienia na drogę postępowania cywilnego z roszczeniami odszkodowawczymi. Prawomocne skazanie za przestępstwo przekupstwa powoduje również, że sprawca nie może brać udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, a jako pracownik naraża się na odpowiedzialność dyscyplinarną i rozwiązanie umowy o pracę w trybie natychmiastowym bez wypowiedzenia.

Sytuacje zagrożenia

 

Dawniej korupcja kojarzona była jedynie ze sferą publiczną. Obecnie jednak występuje w wielu innych obszarach życia społecznego. Ma miejsce zarówno w instytucjach publicznych, jak również w obrocie gospodarczym. Jest tam, gdzie realizowane są znaczące projekty inwestycyjne, ale i tam, gdzie decyduje się o załatwieniu drobnych, codziennych spraw.

 

Szczególne zagrożenia korupcyjne można zauważyć w następujących obszarach:

 

- Infrastruktura, autostrady, szlaki kolejowe, działalność budowlana,

- Branża IT, w tym informatyzacja administracji publicznej,

- Realizacja projektów związanych z wykorzystywaniem środków unijnych,

- Sektor obronny,

- Służba zdrowia,

- Energetyka,

- Górnictwo,

- Handel hurtowy i detaliczny.

 

Łapówka może przybierać różnorakie formy. Od tych oczywistych, wyrażających się we wręczeniu określonej kwoty pieniędzy tytułem korzyści majątkowej, po tę dużo trudniejszą do sklasyfikowania, jak zaproszenie kogoś na wykwintną kolację czy złożenie obietnicy zatrudnienia członka rodziny, w zamian za załatwienie sprawy.

 

Poniżej przedstawimy kilka przykładowych sytuacji, które mogą świadczyć o tym, że mamy do czynienia z próbą wręczenia łapówki. Nazwiemy je sytuacjami zagrożenia.

 

  • Klasyczną sytuacją zagrożenia jest prośba skierowana do urzędnika o załatwienie sprawy w inny sposób, aniżeli sprawa ta miałaby zostać rozpatrzona w normalnym toku czynności, czyli szybciej, sprawniej lub na zasadach preferencyjnych. Jeżeli w ślad za taką sugestią „załatwienia sprawy” wręczana jest korzyść lub pada obietnica jej wręczenia, to można potencjalnie taką sytuację kwalifikować jako korupcyjną.

 

  • Kolejną sytuacją zagrożenia może być „chęć partycypacji w zyskach” z konkretnego przedsięwzięcia, wyrażona przez urzędnika lub osobę pełniącą funkcję publiczną w stosunku do osoby, która wykonuje zamówienie publiczne. Jeżeli urzędnik lub osoba pełniąca funkcję publiczną zachowuje się w opisany powyżej sposób, istnieje ryzyko związane z zagrożeniem korupcją.

 

  • Równie często spotykaną sytuacją zagrożenia jest „uzależnienie działania od otrzymania korzyści majątkowej”. Jeżeli urzędnik lub osoba pełniąca funkcję uzależnia wykonanie konkretnej czynności od uzyskania korzyści majątkowej, dochodzi do sytuacji korupcyjnej.

 

  • Coraz częściej zachowania korupcyjne spotyka w sferze obrotu gospodarczego, gdzie nie dysponuje się środkami publicznymi. W takich przypadkach do prób korumpowania dochodzi na przykład w stosunku do osób, które decydują o nabyciu lub zbyciu konkretnych towarów lub usług, kiedy proponuje się im, w zamian za podjęcie określonych czynności, stosowną korzyść majątkową, przyjmującą postać na przykład wyjazdu wakacyjnego lub użyczenia samochodu. Każdy z tych przypadków w konkretnych okolicznościach może być poczytywany za działanie korupcyjne.

Jak reagować na próby wręczenia łapówki?

 

Jak wspomnieliśmy, zachowania korupcyjne mogą przybierać różnorakie formy, od tych oczywistych, po te niejednoznaczne. Nie w każdym przypadku można od razu stwierdzić, że mamy do czynienia z łapówką, czasami wymaga to pogłębionej analizy kontekstu. Wręczenie łapówki nierzadko odbywa się nieoczekiwanie, w pośpiechu, często przy znacznej presji ze strony osób wręczających lub wymuszających korzyść majątkową, co powoduje poważny dyskomfort oraz wymaga dużej asertywności. Ważne jest, aby nauczyć się takie zachowania rozpoznawać i właściwie na nie reagować. Czasami brak jednoznacznej, właściwej reakcji może wywołać poważne konsekwencje i doprowadzić do kłopotliwych sytuacji.

Poniżej kilka wskazówek, które mogą być pomocne dla osób narażonych na próby korupcyjne.

Bądź asertywny!

Jeżeli zostałeś narażony na działania korupcyjne, powinieneś stanowczo odmówić uczestnictwa w korupcyjnym procederze (odmówić przyjęcia lub wręczenia korzyści majątkowej). Za szczególnie ryzykowane uznać należy zaś zachowania niejednoznaczne, dopuszczające pewien margines niepewności co do ich znaczenia. Takie niejednoznaczne zachowania mogą chociażby zostać błędnie odczytane, na przykład przez ewentualnego świadka zdarzenia, co może spowodować późniejsze negatywne przedstawienie tych zachowań organom ścigania. 

Szybko reaguj na zaistniałą sytuację!

Do prób korupcyjnych najczęściej dochodzi w sytuacjach niespodziewanych, nieoczekiwanych, często w pośpiechu, w sytuacjach „bez wyjścia” – np. wejście do pokoju urzędnika, pozostawienie koperty na biurku i pośpieszne opuszczenie pomieszczenia bez słowa. Dlatego bardzo ważne jest, abyś w każdej sytuacji szybko zareagował na zaistniałe zjawisko i stanowczo się mu sprzeciwił.

Zabezpiecz dowody działalności korupcyjnej!

Gdy dochodzi do próby wręczenia łapówki lub jej wymuszenia, powinieneś sporządzić stosowną notatkę opisującą zdarzenie, które miało miejsce, ewentualnie nagrać lub zarejestrować je w inny sposób. Taki dokument lub nagranie mogą mieć pewną wartość dowodową lub być pomocne w późniejszym odtwarzaniu szczegółów procederu, a tym samym świadczyć o braku zamiaru przyjęcia lub wręczenia przez Ciebie korzyści majątkowej.

Wezwij świadków!

Gdy łapówka została wręczona pomimo Twojego stanowczego sprzeciwu, należy odpowiednio ją zabezpieczyć, a także w miarę możliwości zabezpieczyć otoczenie, w którym została ona przekazana. Przede wszystkim nie przetrzymuj wręczonej łapówki wśród rzeczy prywatnych, gdyż może to zostać zinterpretowane jako jej przyjęcie. Zabezpiecz pomieszczenie, w którym znajduje się ta korzyść, przed dostępem do niego osób niepowołanych. Dobrze jest również wezwać zaufaną osobę tak, aby mogła być ona ewentualnym świadkiem zdarzenia. Jeżeli nie widziała zdarzenia korupcyjnego, to będzie mogła złożyć ewentualne zeznania w przedmiocie Twojego zachowania, już po próbie korupcyjnej, co może być konieczne w celu wykazania braku zaangażowania w przestępczy proceder.

Nie korzystaj z łapówki!

W żadnym wypadku nie korzystaj z wręczonej korzyści majątkowej w jakikolwiek sposób. Użycie łapówki również może zostać zinterpretowane jako jej przyjęcie. 

Powiadom odpowiednie służby!

W przypadku, gdy doszło do próby wręczenia łapówki lub jej wymuszenia, niezwłocznie zawiadom o tym przełożonego, a w przypadku, gdy nie jest to możliwe –odpowiednie służby porządkowe, a w konsekwencji organy ścigania. Zwlekanie z takim zawiadomieniem jest niewłaściwe i może być zinterpretowane jako udział w przestępczym procederze. 

Poradź się!

Jeżeli zachowanie innej osoby jest niejednoznaczne, skorzystaj z porady prawnika w celu zakwalifikowania takiego postępowania. Najlepiej udaj się do adwokata mającego doświadczenie w sprawach karnych, w celu zasięgnięcia porady co do skutków takiego zachowania i jego konsekwencji prawnych.

Pomoc adwokata

Pomoc adwokata jest wskazana w zasadzie we wszystkich rodzajach spraw korupcyjnych i to na każdym etapie postępowania.

Kontakt z adwokatem jest zasadny zarówno w sytuacjach potencjalnego zagrożenia korupcyjnego, czyli przed wręczeniem lub uzyskaniem łapówki, jak również po wręczeniu lub otrzymaniu łapówki. W szczególności, o właściwą opiekę prawną powinieneś zadbać na każdym etapie postępowania karnego prowadzonego przez prokuratora lub odpowiednie służby.

 

© COPYRIGHT Chmielniak Adwokaci

projekt, realizacja i wsparcie: TOMCZAK | STANISŁAWSKI