Sprzedajność urzędnicza jest jednym z podstawowych i najczęściej popełnianych przestępstw korupcyjnych w sferze publicznej. Polega ona, co do zasady, na przyjęciu korzyści majątkowej lub osobistej, albo jej obietnicy przez osobę pełniącą funkcję publiczną w związku z pełnieniem tej funkcji. Oprócz tak zwanego typu podstawowego sprzedajności funkcjonują również typ uprzywilejowany oraz typy kwalifikowane. W tym wpisie skupię się jednak na podstawowym typie sprzedajności.
W pierwszej kolejności przybliżę Tobie, kto może popełnić przestępstwo sprzedajności urzędniczej. Jest to bowiem tak zwane przestępstwo indywidualne, a zatem nie jest tak, że może je popełnić każdy. Przestępstwo sprzedajności może zostać popełnione jedynie przez osobę pełniąca funkcję publiczną. Zdaję sobie sprawę, że może być to dla Ciebie dość enigmatyczne sformułowanie, zresztą budzi ono zasadnicze wątpliwości również wśród prawników i nie zawsze jest właściwie interpretowane. Pamiętaj, że osoba pełniąca funkcję publiczną to nie tylko funkcjonariusz publiczny, znaczenie tego pojęcia jest znacznie bardziej pojemne. Nie wdając się w szersze wywody po postu podam przykłady osób mogących podlegać odpowiedzialności prawnej za ten typ przestępstwa. Będą to na przykład:
Dodam tylko, że, w związku z niejednoznacznym rozumieniem pojęcia „osoba pełniąca funkcję publiczną” każdorazowo należy poddać interpretacji to, czy dana osoba może podlegać odpowiedzialności karnej, czy też nie spełnia ona wymogów podmiotowych stawianych w przepisach prawa.
Kolejnym elementem, który należy wyjaśnić jest pojęcie korzyści majątkowej i osobistej. Powtórzę, że odpowiedzialności karnej podlega nie tylko ten, który przyjął korzyść majątkową lub osobistą, ale nawet obietnicę ich przyjęcia, o czym często się zapomina. Obietnica taka może być wyrażona w każdy możliwy sposób, co więcej bez znaczenia dla odpowiedzialności karnej pozostaje również okoliczność, że osoba która daje obietnicę nie ma zamiaru jej spełnić. Zatem jeżeli ktoś złoży obietnicę bez pokrycia, nie mając nigdy zamiaru jej spełnienia, a osoba pełniąca funkcję publiczną ją przyjmie, to i tak popełni przestępstwo!
Korzyścią majątkową mogą być oczywiście pieniądze, ale również, obraz, samochód, mieszkanie, butelka alkoholu, innymi słowy wszystko, co może zostać wyrażone w pieniądzu i co reprezentuje jakąś wartość.
Korzyścią osobistą natomiast może być wszystko to, co na pieniądze przeliczyć się nie da, jednak sprawia przyjemność, redukuje stres, wywołuje pozytywne emocje, powoduje poczucie docenienia, poprawia wizerunek etc. Najczęściej spotykaną formą korzyści osobistej jest stosunek seksualny.
Pamiętaj, że korzyść lub jej obietnica muszą zostać wręczone w związku z pełnieniem funkcji publicznej. Co to oznacza? Otóż pomiędzy wręczeniem owej korzyści, a pełnieniem funkcji publicznej musi istnieć pewien związek. Nie będzie więc czynem zabronionym wręczenie korzyści majątkowej osobie w sytuacji gdyby taka korzyść zostałaby wręczona również wtedy gdyby osoba ta nie pełniła swojej funkcji. Nie będzie również stanowiło przestępstwa wręczenie korzyści za działania niezwiązane z uprawnieniami konkretnej osoby. Na przykład wręczenie lekarzowi butelki wódki z okazji urodzin.
Powyżej nakreśliłem podstawowe kwestie związane z przestępstwem sprzedajności urzędniczej. Wiele innych będę opisywał w kolejnych wpisach, jest to bowiem temat na tyle złożony, że nie jest możliwe wyjaśnienie nawet pobieżne wszystkich kwestii za jednym razem. Jeżeli natomiast masz wątpliwości lub pytania związane z tematyką tego wpisu, czy portalu, pisz do mnie i komentuj. Możesz również nawiązać ze mną kontakt przez mojego bloga bialekolnierzyki.com.pl.
